Tương tự như nậm pịa là món ăn truyền thống của bà con dân tộc Thái ở vùng Tây Bắc, thì Dé Bò là món không phải ai cũng có thể ăn được và dũng cảm thử. Đó là món ăn làm từ nhiều loại nội tạng bò như huyết bò, lòng, phổi, lá xách, cật,… và còn có cả phân non. Dé theo cách gọi của người miền Trung thì nó là chất dịch sền sệt trong ruột non của các loại động vật ăn cỏ như trâu, bò, dê, còn được gọi là phân non. Nghe có vẻ hơi rùng rợt nhưng hãy theo chân azquynhon trải nghiệm cho biết cảm nhận con người đất võ Bình Định.
Bí quyết để có món dé ngon chính là ở các loại lòng bò và dé, mới lấy ra từ bò, sờ vào còn ấm là loại tươi mới nhất. Lá giang ở miền trung thường mọc dại ở trong rừng, thường có vị chua và vị chát đặc trưng, người dân nơi đây hay dùng lá giang để nấu canh chua.
Vị ngọt mềm của gan, tụy, thêm chút nhẩn nhẩn của dé, chút thơm các thứ rau mùi và giòn giòn rau giá, bánh tráng, nhất là tất cả cùng về hùa với lá giang chua chua, chất xin xít lưỡi của nước ruột dé làm nên một tổng phổ đủ cung bậc quyến rũ trên đầu lưỡi. Dé bò ăn vào cảm giác đắng lúc đầu nhưng xong lại có vị ngọt đọng lại trong cuốn họng, hương vị khó quên cho những ai đã từng thưởng thức.
Ngày nay, lo sợ dé bò không còn sạch nên người dân thường dùng khổ qua và lá khổ qua thay thế, xay lấy nước để lấy vị đắng như món dé ban đầu.
– Bước 1: Lòng bò sau khi mua về, bạn đem rửa sạch vài lần với nước lạnh rồi chần sơ qua nước sôi để khử mùi hôi và giúp cho món ăn có vị ngon hơn sau khi chế biến. Khi lòng đã được làm sạch sẽ, bạn cắt thành từng miếng nhỏ vừa ăn.
– Bước 2: Huyết cắt thành khối miếng vuông. Hành tím, sả, ớt giã nát hoặc băm nhỏ, nghệ cạo vỏ rồi giã lấy nước cốt. Giá sống, rau ngổ, rau răm, ngò gai rửa sạch, giá để nguyên, các loại rau còn lại cắt khúc khoảng 1cm.
– Bước 3: Đặt nồi lên bếp, cho dầu ăn vào, phi thơm hành, sả, ớt rồi cho thêm nước cốt nghệ, đường, bột ngọt, nước mắm vào, tiếp tục đảo đều tay cho tan gia vị, khi mọi thứ đã tan hết thì tắt bếp. Sau đó, bạn chờ hỗn hợp trên nguội thì mang đi ướp lòng bò trong khoảng 1 tiếng đồng hồ cho thấm gia vị để khi nấu món ăn sẽ ngon hơn.
– Bước 4: Cho phần lòng bò đã ướp ở trên lên bếp xào, đổ nước xâm xấm rồi đậy nắp nồi lại, đun đến khi nào phần nước đó cạn thì tiếp tục đổ thêm 1 lượng nước khác vào đun sôi trở lại. Cứ thế cho đến khi thấy lòng bò mềm thì vò lá giang, nước dé cho vào. Với nước dé, tùy sở thích mà bạn cho ít hay cho nhiều. Vài lát khổ qua cũng có thể thay thế cho nước dé tạo vị đắng đặc trưng cho món ăn. Cuối cùng, nêm nếm lại gia vị cho vừa ăn rồi tắt bếp.
– Bước 5: Khi thưởng thức, bạn cho giá sống vào tô, rồi múc dé bò vào, thêm rau ngổ, rau răm, ngò gai và vài lát ớt. Món ăn này sẽ không trọn vẹn nếu thiếu bánh tráng nướng Bình Định.
Món dé bò thường ăn kèm với bún và cả bánh tráng nướng. Vào mùa mưa ngồi bên một tô dé bò và thêm xị rượu bầu đá là có thể lai rai ấm bụng.